|
 Γ ΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟ ΕΛΑΙΟΔΕΝΤΡΟ
Η ελιά είναι δέντρο αειθαλές, αιωνόβιο, καρποφόρο και ανήκει στην οικογένεια των ελαιωδών.
Την ανάπτυξη αλλά και την καρποφορία της ελιάς ευνοούν ο ζεστός μεσογειακός ήλιος και ο γλυκός, ήπιος χειμώνας, με τις σιγανές και τακτικές βροχοπτώσεις.
Η ελιά έχει μεγάλη διάρκεια ζωής και διατηρεί την παραγωγικότητα της για ολόκληρους αιώνες.
Στην Ελλάδα , υπάρχουν δέντρα ελιάς με τουλάχιστον 1.000 χρόνια ζωής.
Τα πρώτα έξι χρόνια της ζωής της η ελιά δεν δίνει καρπούς.
Η Ελιά
Η Ελλάδα είναι σπαρμένη με ελαιώνες. To Λιόδενδρο, η "παιδοτρόφος ελαία" κατά Σοφοκλή είναι  πρωταγωνιστής της ελληνικής φύσης και ιστορίας, όπως το ελαιόλαδο είναι πρωταγωνιστής της ελληνικής διατροφής.
H ελιά ως αυτοφυές δέντρο (αγριελιά) πρωτοεμφανίστηκε στην ανατολική Mεσόγειο, αλλά ήταν στην  Ελλάδα όπου καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά.
Έκτοτε, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, η παρουσία της ελιάς στον ελληνικό χώρο υπήρξε αδιάλειπτη και άρρηκτα συνυφασμένη με τις παραδόσεις και την κουλτούρα του λαού. Σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση η Ελαϊς, κόρη του Ανίου και της Δωρίππης, ήταν προστάτιδα του ελαιόλαδου. Οι αδελφές της ήταν η Οινώ, που προστάτευε την άμπελο και η Σπερμώ, που προστάτευε το σιτάρι.
Η ελιά, όπως μαρτυρά η εύρεση φυτικών απολιθωμάτων φύλλων ελιάς ηλικίας 50.000 - 60.000 χρόνων στα ηφαιστειογενή πετρώματα της Σαντορίνης, ήταν ανέκαθεν στοιχείο της χώρας.
H συστηματική καλλιέργειά της είχε ήδη αρχίσει από τις προϊστορικές εποχές του Λίθου και
του Χαλκού.
Πέρα όμως από τα οικονομικά οφέλη, το δέντρο της ελιάς λατρευόταν ως ιερό και το λάδι εκτός από προσφορά στους Θεούς και στους νεκρούς χρησίμευε ακόμα στην παραγωγή αρωμάτων, στην ιατρική και στην καθημερινή ζωή ως προϊόν βασικό για τη διατροφή, το φωτισμό και τη θέρμανση.
 Η ελιά όμως είχε κεντρικό ρόλο και στην ζωή της Αθήνας.
Σύμφωνα με την παράδοση, στη γνωστή αναμέτρηση του Ποσειδώνα με την Παλλάδα Αθηνά
για το ποιος θα δώσει το όνομά του στην πόλη, επικράτησε η Aθηνά προσφέροντας στον "κλεινόν άστυ" μία ελιά, σύμβολο ειρήνης, προόδου και δύναμης. Η πόλη έδειξε την ευγνωμοσύνη της δίδοντας το όνομα της θεάς στην πόλη.
Ενδεικτικό της σημασίας της ελιάς για την Αθήνα είναι ότι οι Αθηναίοι στα νομίσματά τους απεικόνιζαν την Αθηνά με στεφάνι ελιάς στο κράνος της και έναν αμφορέα με λάδι ή ένα κλαδί ελιάς. Με κλάδους ελιάς ήταν στεφανωμένο και το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός στην Ολυμπία, έργο του Φειδία, ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου.
Το λάδι είχε και άμεση σχέση με τις αθλητικές δραστηριότητες.
Οι αθλητές των αρχαίων αγώνων είχαν τη συνήθεια να αλείφουν το σώμα τους με λάδι πριν από την άσκηση στα γυμναστήρια για να διατηρήσουν την ελαστικότητα των μυών τους.
Το έπαθλο για τους Ολυμπιονίκες ήταν ένα στεφάνι από αγριελιά, ο κότινος.Ποικίλες ήταν όμως και οι θεραπευτικές χρήσεις του λαδιού με τον ιπποκράτειο κώδικα της ιατρικής να αναφέρει περίπου 60 φαρμακευτικές χρήσεις της ελιάς για τη θεραπεία ασθενειών και παθήσεων.
Δένδρο ιερό, πολύτιμο και αγαπημένο η ελιά έχει σημαδέψει τον ελληνικό πολιτισμό.
Στοιχεία για την Ελιά και την Ελλάδα
Πολλοί υποστηρίζουν ότι το αρχαιότερο δέντρο ελιάς στον κόσμο, 5.000 χρόνων, βρίσκεται στις Πάνω Bούβες, στο Kολυμβάρι Xανίων. Ο μέσος όρος ζωής ενός ελαιόδενδρου είναι 300-600 χρόνια.
Ο τρόπος καλλιέργειας και αξιοποίησης της ελιάς σήμερα δεν διαφέρει σχεδόν σε τίποτα από αυτόν της αρχαιότητας.
Η Μεσόγειος καλύπτει το 99% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιόλαδου.
Η Ελλάδα, παρότι χώρα μικρή σε έκταση, κατέχει την 3η θέση παγκοσμίως στην παραγωγή λαδιού,
μετά την Ισπανία και την Ιταλία.
Σήμερα στην Eλλάδα υπάρχουν περίπου 120.000.000 ελαιόδενδρα (για έναν πληθυσμό 10.000.000 περίπου) που καλύπτουν έκταση 6 περίπου εκατομμυρίων στρεμμάτων.
Περίπου 450.000 ελληνικές οικογένειες ασχολούνται με την καλλιέργεια και επεξεργασία του ελαιόδενδρου σε όλες τις περιοχές της χώρας.
Οι νομοί Ηρακλείου και Μεσσηνίας κατέχουν την πρώτη θέση στην παραγωγή ελαιόλαδου στην Ελλάδα.
Η Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας Εξαιρετικού ή Έξτρα Παρθένου Ελαιόλαδου, που θεωρείται η καλύτερη ποιότητα ελαιόλαδου στον κόσμο.
Σήμερα οι Έλληνες είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές ελαιόλαδου από κάθε άλλο λαό και η κατά κεφαλή κατανάλωση ανέρχεται περίπου στα 16 κιλά ετησίως. Στην Κρήτη η κατανάλωση ανέρχεται στα 30 κιλά ετησίως ανά άτομο. Επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι η κρητική διατροφή είναι η πιο υγιεινή στον κόσμο.
H βιολογική καλλιέργεια της ελιάς στην Eλλάδα ξεκίνησε εδώ και 10 περίπου χρόνια
από τη Μάνη και σήμερα υπολογίζεται ότι φθάνει τα 15.000 στρέμματα ενώ αναμένεται να ξεπεράσει
τα 35.000 μέσα στα επόμενα χρόνια.
Ελιά και ελαιόλαδο κατα την σύγχρονη εποχή.
Αν και το σύνηθες φαινόμενο του 20ου αιώνα στον Ελλαδικό χώρο, ήταν να υιοθετούνται δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα στην ένδυση,
την κουλτούρα και την διατροφή. Εντούτοις αξιοθαύμαστο είναι ότι ο τομέας του Ελαιολάδου, όχι μόνο δεν υποτάχθηκε σε αυτό το νέο κύμα, αλλά κατάφερε να είναι ο μοναδικός τομέας ο οποίος τελικά επεβλήθη στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Η τάση της εξάπλωσης της Μεσογειακής διατροφής, ξεκίνησε τις τελευταίες δεκαετίες και εξακολουθεί να κερδίζει έδαφος σε παγκόσμιο επίπεδο, χρόνο με το χρόνο. Όπως προκύπτει από στατιστικές, η κατανάλωση ελαιολάδου στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως, παρουσιάζει σταθερά ανοδική πορεία. Πληθυσμοί χωρών, οι οποίοι παραδοσιακά κατανάλωναν ζωικό λίπος, τα τελευταία χρόνια, αναγνωρίζοντας την αξία του Ελαιολάδου, τροποποιούν τις διατροφικές τους συνήθειες.
|
